محققان حوزه نوآوری معتقدند که نوآوری دیگر تنها ساختار اقتصادی یا فرایند فنی نیست و آن را می توان در قواره پدیده ای اجتماعی دانست.
جهاد سازندگی نیز یکی از نهادهای نوظهور انقلاب اسلامی است که توانست در روندی رو به رشد به توسعه خدمات اجتماعی بپردازد و بخشی از نیازهای روز جامعه را در دوره حیات خود به گونه های نوآورانه نسبت به ساز و کارهای موجود و بوسیله مردم و سازماندهی مردمی برآورده سازد. لذا از این منظر می توان جهاد سازندگی را به مثابه یک نهاد نوآور اجتماعی مورد مطالعه قرار داد. بنابراین محقق در این تحقیق به دنبال این است تا مبتنی بر راهبرد تحلیل مضمون و با استفاده از تحلیل بیش از سی مصاحبه های هدفمند و اسناد و تحقیقات مرتبط انجام شده با این نهاد، الگوی شکلگیری نوآوری اجتماعی در جهاد سازندگی را تشریح کند. همچنین به علت عدم دسترستی به تمامی اعضای مدیران و متخصصان مرتبط در جهاد در این تحقیق از رویکرد نمونه گیری غیر احتمالی و با شیوه گلوله برفی استفاده شد.
مبتنی بر نتایج، این الگو فرایندی است که با “ایجاد اضطرار محرک بر محوریت ولی” شروع شد و با “شکل گیری اولیه مبتنی بر نیتمندی جهادی و تربیت نوین اسلامی” ادامه یافت و بر بستر “ساختاری جهادی” و در محیط و فرهنگی با “کنش جهادی” توسعه و قوام پیدا کرد و در نهایت موجب “بسیج عمومی و احیای فرهنگ یاریگری” به منظور رفع نیازهای جامعه توسط آحاد مردم شد.
